Meme kanserinde risk azaltıcı cerrahi profilaksi yani önleyici tıp olarak bilinir. Hastalık meydana gelmeden hastalığın önlenmesidir. Meme kanserinde ise risk azaltıcı yöntemlerin amacı; kansere bağlı ölümleri engellemek, hayat kalitesinde artış ve kanserden korunma şeklindedir. Meme kanseri riskini azaltmak için yapılması önerilen yöntemler: yakın takip, hormon tedavileri ile takip ve iki taraflı profilaktik mastektomi şeklindedir.
İçindekiler
- Mastektomi Ameliyatı Nedir?
- Meme Kanserinde Risk Azaltıcı Cerrahi (Profilaktik Mastektomi) Kimlere Uygulanabilir?
- Bilateral Profilaktik Mastektomi Ameliyatı Nedir?
- Meme Kanserinde Risk Azaltıcı Cerrahide Yöntemler
- Meme Kanseri Olma Riski ve Risk Azalma Oranı Nedir?
- Meme Kanserinde Risk Azaltıcı Cerrahinin Riskleri
Mastektomi Ameliyatı Nedir?
Mastektomi ameliyatı iki şekilde yapılır. Birincisi yüksek meme kanseri riski olan kadınlarda (yüksek meme/over kanseri aile riski olan kadınlar, BRCA1 ve BRCA 2 taşıyıcıları, TP53 ve PTEN gen mutasyonu olan kadınlar vb.) yapılan bilateral mastektomidir. Her iki memeye mastektomi yapılır. İkincisi ise tek taraflı meme kanseri tanısı konmuş olan kadınlara yapılır. Buna Kontralateral profilaktik mastektomi adı verilir. Diğer memeye de mastektomi yapılarak risk azaltılmaya çalışılır.
Meme Kanserinde Risk Azaltıcı Cerrahi (Profilaktik Mastektomi) Kimlere Uygulanabilir?
Meme kanserinde risk azaltıcı cerrahinin uygulanabildiği durumlar şu şekildedir;
- BRCA1 veya BRCA2 gen mutasyonu olanlar
- Ailede kuvvetli meme kanseri öyküsü olanlar
- Meme biyopsisinde lobüler karsinoma insitu (LCIS) veya atipik duktal hiperplazi (ADH) gibi ortaya çıkan durumlar,
- Daha önceden bir memesinden kanser tedavisi görmüş olan kişiler
- Yüksek penetrans genlerinden PTEN veya TP53 de mutasyonu olan kişiler
Bilateral Profilaktik Mastektomi Ameliyatı Nedir?
Bilateral profilaktik mastektomi risk azaltıcı cerrahi olarak en sık uygulanan ameliyat şeklidir. Bilateral profilaktik mastektomi işlemi her iki memenin tamamen alınmasıdır. Bu işlem iki şekilde yapılabilir. İlki aerola ve meme başının tamamen çıkarılmasıdır. İkincisi ise meme başı yerinde kalacak şekilde meme dokusunun çıkarılmasıdır. Meme başı yerinde kalacak şekilde meme dokusunun çıkarılması işlemine subkütan adı verilir. Subkütan mastektomi işleminde memenin cildi ve meme başı yerinde bırakıldığı için rekonstrüksüyon (yeni doku ekleme) yöntemleri de kullanılır. Böylece memenin orjinal görüntüsünü bozmadan cerrahi işlem uygulanır.
Meme Kanserinde Risk Azaltıcı Cerrahide Yöntemler
Meme kanserinde risk azaltıcı cerrahide yöntemlerde ameliyat bilateral profilaktik mastektomi ve kontralateral profilaktik mastektomi olarak ayrılır. Meme kanseri tanısı tek memeye konsa da diğer memeye de koruyucu mastektomi ameliyatı yapılır. Bu ameliyata kontralateral profilaktik mastektomi adı verilir. Bilateral profilaktik mastektomi ameliyatı ise kendi içinde ikiye ayrılır ve total mastektomide meme kanseri riski, bilateral subkütan mastektomiye oranla daha fazla azalır. Bunun sebebi ise bilateral total mastektomide daha fazla meme dokusu çıkarılabilir. Ayrıca yaşam boyu meme kanseri gelişme riski yüksek olan kadınlarda tamoksifen ve raloksifen gibi hormonal tedavi yöntemleri kullanılabilir.
Meme Kanseri Olma Riski ve Risk Azalma Oranı Nedir?
Meme kanseri olma riski ve risk azalma oranı şu şekildedir;
- BRCA 1 ve BRCA 2 genlerinde klinik önemlilik taşıyan mutasyonlar olan kişilerde meme kanseri riski % 95’e varan oranlarda azalır.
- Yüksek aile riski olan kadınlarda %90’lara varan oranlarda risk azalır.
- BRCA1 geninde mutasyon olan kadınların 70 yaşına kadar yaşam boyu meme kanseri olma riskleri yaklaşık %55-65 kadardır.
- BRCA 2 geninde mutasyonu olanlarda ise bu oran %45-47 civarındadır.
- TP53 geninde mutasyon olan Li-Fraumeni sendromlu hastalarda yaşam boyu meme kanseri olma riski yaklaşık %49-60 arasındadır.
- PTEN geninde mutasyon olan Cowden sendromlu hastalarda ise risk %55-65 arasında değişir.
- Tüm yaşam boyu Amerikan kadınlarının meme kanseri olma riski ise %12’dir.
Meme Kanserinde Risk Azaltıcı Cerrahinin Riskleri
Meme kanserinde risk azaltıcı cerrahinin riskleri bulunur. Bunlar; kanama, ağrı, skar dokusu gelişmesi ve enfeksiyon gibi komplikasyonları olarak görülebilir. Meme kanserinde uygulanan cerrahi yöntemler geri dönüşümsüzdür.
