Tiroid kanseri, “tiroid” denilen boynun ön kısmında yer alan iç salgı bezinde meydana gelen bir kanser çeşididir. Tiroid bezinde görülen nodüllerin kötü huylu olması sonucunda hastaya tiroid kanseri tanısı koyulur. Tiroid kanseri teşhisi koyulan hastaların en kısa sürede tiroid kanseri tedavisinin başlaması gerekir. Tedavi sürecinde alanında uzman doktorların görüşü hayatî önem taşımaktadır.
İçindekiler
- Tiroid Kanseri Nedir?
- Tiroid Kanseri Çeşitleri
- Papiller Tip Tiroid Kanseri
- Anaplastik Tip Tiroid Kanseri
- Folliküler Tip Tiroid Kanseri
- Medüller Tip Tiroid Kanseri
- Tiroid Kanseri Neden Olur?
- Tiroid Kanseri Belirtileri
- Tiroid Kanserinin Tanısı Nasıl Konulur?
- Tiroid Kanseri Tedavisi Nedir?
- Tiroid Kanseri Tedavisi Ne Kadar Sürer?
- Tiroid Kanseri Tedavi Edilmezse Ne Olur?
- Tiroid Kanseri Tedavisinde Başarı Oranı
- Tiroid Kanseri Tedavisi Nasıl Olur?
- Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri
- Tiroid Kanseri Ameliyatı
- Tiroid Kanseri Ameliyatı Sonrası
Tiroid kanseri tedavisinin en önemli basamağını cerrahi yaklaşım oluşturur. Cerrahi tedavisi öncesi hastanın detaylı muayene ve tetkik edilmesi gerekir. Uygulanacak cerrahi tedavi şeklinin belirlenmesinde tümörün boyutu, hastalara ait olan risk faktörleri ve boyundaki lenf bezelerinin durumu çok önemlidir. Boyutları 1 cm’den daha az, seçilmiş hastalarda tiroidin kanser olan yarısının çıkarılması yeterli olabilmekle birlikte, tiroidin her iki bölümünün çıkarılması gerekebilir. Ayrıca bazı hastalarda boynun merkezi ya da yan bölgelerinde bulunan lenf bezlerinin çıkarılması da gerekli olabilir.
Tiroid kanseri tedavisi, erken teşhis edilip doğru adımlarla ilerlerse, başarılı bir sonuç elde ediliyor. Tiroid kanserinde tedavi olarak en etkili olan yöntem cerrahidir. Cerrahiye ek olarak radyoaktif iyot tedavisi, radyoterapi de uygulanabiliyor. Cerrahi olarak tiroid bezinin tamamen çıkarılması, hem ek tedavilerin olumlu sonucunu artırıyor hem de kanserin tekrarlama olasılığını düşürüyor.
Tiroid Kanseri Nedir?
Tiroid, vücudun boyun bölgesinin ön kısmında yer alan, soluk borusunun önündeki kelebek biçimli bir salgı bezidir. Bu salgı bezinde şişliğe benzer nodüllerin, yapılan testler sonucunda kötü huylu çıkması ise tiroid kanserini işaret eder. Nadiren görülen tiroid kanseri, istatistiklere göre kadınlarda daha yaygındır. Tiroid kanseri tanısı koyulan hasta genç ise tedavi sürecinin olumlu sonuçlanma oranı yüksektir. Tiroid kanserinin çeşidine göre tedavi süreci de değişkenlik gösterebilir.
Tiroid Kanseri Çeşitleri
Tiroid kanserinin bilinen 4 çeşidi bulunmaktadır. Sırasıyla tiroid kanseri çeşitleri: papiller tip, anaplastik tip, folliküler tip ve medüller tip şeklindedir.
Papiller Tip Tiroid Kanseri
Tiroid kanseri tanısı koyulan hastaların %80’den fazlası papiller tip tiroid kanseridir. Nedeni bilinmemekle birlikte erkeklere oranla kadınlarda çok daha yaygın olarak görülür. Papiller tip tiroid kanseri görülen hastaların genel yaş aralığı 20 ile 50 yaş arasındadır.
Papiller tiroid kanseri tedavisinde tümörün boyutuna ve hastanın risk faktörlerine bağlı olarak tiroid bezinin kanser olan yarısının çıkarılması (hemitiroidektomi) ya da tamamının çıkarılması (total tiroidektomi) operasyonları uygulanabilir. Operasyon sonrası patolojik inceleme soucunda eğer kanser lenf bezlerine ya da tiroidi çevreleyen kapsüle yayılmışsa veya tümör çapı 10’mm den büyükse ameliyattan 6 hafta sonra radyoaktif iyot tedavisi uygulanır. Ancak 10 mm’den küçük bir “mikrokanser” varsa bu tedavi gerekmez.
Radyoaktif iyot tedavisi sayesinde hastalığın tekrar etmesi önlenmektedir. Ameliyat sonrası lenf bezlerinde tutulum saptanmışsa genellikle ikinci bir ameliyat ile lenf bezleri çıkarılmaktadır. Ameliyat öncesi lenf bezlerinde tutulum saptanan hastalarda tiroid bezi ile birlikte lenf nodları da çıkarılmaktadır. Ayrıca ameliyatta tiroid bezinin tamamı alınan hastalarda tiroid hormon tedavisi de uygulanır. Hastalık iyi seyirlidir.
Anaplastik Tip Tiroid Kanseri
Oldukça nadir görülen bir tiroid kanseri biçimidir. Genç yaşlarda ortaya çıkan kötü huylu nodüllerin tedavi edilmemesi durumunda 60’lı yaşlarda bu nodüllerin büyümesi sonucunda anaplastik tip tiroid kanseri görülmektedir. Anaplastik tip tiroid kanseri tedavisi için cerrahi işlem uygulanamaz. Doktor uygun görürse hastanın yaşam konforunun sağlanabilmesi için radyoterapi ile tedavi yöntemi uygulanabilir.
Anaplastik tiroid kanserinde maalesef cerrahi yöntemler uygulanamamaktadır. Hastanın şikayetlerini azaltmak amacıyla radyoterapi tedavisi uygulanır.
Folliküler Tip Tiroid Kanseri
Tanı koyulması oldukça zor bir kanser çeşididir. Folliküler tip tiroid kanseri olup olmadığını anlamak için çeşitli testler ve takip ile hücreyi çevreleyen kapsülün incelenmesi gerekir. Eğer hücre, kapsül bariyerini geçerse kötü huylu tümör olduğu tespit edilir ve cerrahi operasyon uygulanır. Genellikle 40’lı yaşlarından sonra kadınlarda görülür.
Foliküler tiroid kanseri tedavisinde papiller tiroid kanserinden farklı olarak tümör boyutundan bağımsız olarak tiroid bezinin tamamı (total tiroidektomi) çıkarılır. Ayrıca ameliyat sonrasında kanserin boyutundan bağımsız olarak bütün hastalarda radyoaktif iyot tedavisi uygulanır. Hastalık genellikle iyi seyirlidir.
Medüller Tip Tiroid Kanseri
Medüller tip tiroid kanseri, genetik aktarım ile erken yaşlarda görülebileceği gibi sonradan da oluşabilmektedir.
Medüller tiroid kanseri tedavisinde folliküler tiroid kanserinden farklı olarak tiroid bezinin tamamı (total tiroidektomi) ve kanserin olduğu taraftaki boyun lenf bezleri çıkarılır. Ayrıca papiller ve folliküler tiroid kanserinden farklı olarak bu kanser türünde radyoaktif iyot kanserli hücreler tarafından tutulmadığı için radyoaktif iyot tedavisi kullanılmaz. Bu kanser hücrelerinin farklı bir özelliği kalsitonin üretmektir. Bu sebeple operasyon sonrası hasta takibinde kalsitonin kullanılabilir. Hastaların yarısından çoğunda hastalık iyi seyirlidir.
Tiroid Kanseri Neden Olur?
Genellikle kadınlarda ve diğer kanser çeşitlerine göre daha nadir görülen tiroid kanserinin çeşitli nedenleri vardır. Bunlar:
- Genetik faktörler
- Özellikle gelişim çağında yüksek dozda radyasyona maruz kalmak
- Vücudun ihtiyaç duyduğu iyot miktarının karşılanmaması
- Tiroid bezi ile ilgili bir hastalık geçirmiş olmak
- Down sendromlu veya turner sendromlu olmak
- Diyabet (şeker) hastası olmak
- Beyaz veya Asya ırkından olmak (istatistiklere göre bu ırkların tiroid kanseri olma ihtimalı daha yüksektir)
- Kadınlarda doğum yapmış veya menopoz dönemine girmiş olmak
- Daha önce tespit edilen nodülün kontrolünün ihmal edilmesi
Tiroid Kanseri Belirtileri
Tiroid kanserinin erken teşhisi için spesifik bir semptom yoktur. Ancak bazı belirtiler tiroid kanserinin habercisi olabilir. Başlıca tiroid kanseri belirtileri;
- Boynun tiroid bezine yakın bölgelerinde şişlik,
- nefes almada zorluk yaşamak,
- yutma güçlüğü,
- ses kısılması veya çatallanması,
- boyun ve kulak bölgelerinde ağrı,
- kan değerlerinde düşüş,
- normalin üstünde bir kilo artışı,
- gergin ruh hali,
- sürekli yorgunluk hissi,
- cinsel isteksizlik hali şeklinde sıralanır.
Tiroid Kanserinin Tanısı Nasıl Konulur?
Tiroid kanseri cerrahisi, boyunda tek ve sert bir nodül tespit edildiği zaman, baskın ve ilerlemiş olan nodül fark edildiğinde, ultrasonografik inceleme de bazı bulguların varlığı ve boyun lenf bezlerinde büyüme durumunda gerekebilir. Tiroid kanseri şüphesinde boyun ultrasonu ve biyopsi en fazla kullanılan tanı araçlarındandır.
Tiroid Kanseri Tedavisi Nedir?
Tiroid kanseri tedavisi, tiroid bezindeki normal hücrelerin anormal hücrelere dönüşmesi ve bunun cerrahi yöntemlerle, ilaçlarla tedavi edilmesidir. Kanser hücrelerinin kontrol altına alınmasını ve yok edilmesini hedefleyen yöntemleri içerir. Tiroid kanseri tedavisi, hastalığın türüne, evresine ve hastanın sağlık durumuna göre olumlu yönde etkiler.
Tiroid Kanseri Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Tiroid kanseri tedavisi süresi, hastada görülen kanserin türüne, evresine, tedaviye göstereceği tepkiye göre değişebilir. Tedavinin süresi kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Daha erken evredeki kanserler kısa sürede tedavi edilirken, ileri evre kanserlerin tedavi süresi daha uzun olabilir. Sadece cerrahi tedavi tek başına bazı hastalarda işe yararken bazı hastalarda da diğer tedavi yöntemleriyle kombine bir süreç gerekebilir.
Tiroid Kanseri Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tiroid kanseri tedavi edilmezse ilerleyebilir, yayılabilir, başka komplikasyonlara neden olabilir. Diğer organlarda metastazlar görülebilir. Akciğer, kemikler, beyin gibi organlarda görülebilir. Hastalık tedavisi yapılmazsa ilerleyerek boyun lenf nodları ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu şekilde hastanın yaşam süresi kısalabilir. Bu bütün kanserler için geçerlidir. Tedavi yapıldıktan sonra ilaçlar da aksatılmadan kullanılırsa, beslenme rutinleri düzenlenirse, sağlıklı bir yaşam geçirilebilir.
Tiroid Kanseri Tedavisinde Başarı Oranı
Tiroid kanseri tedavisinde başarı oranı hastanın durumuna göre değişebilir. Genel olarak iyi sonuçlar alınabilen, başarı oranı yüksek olan bir kanser türüdür. Erken teşhis edilen tiroid kanserleri, daha düşük seviyede oldukları için daha iyi yanıt verebilirler. Erken evre kanserlerin çoğu tedavi edilir ve sağlıklı bir yaşam sürmeye devam ederler. İlerleyen evrelerdeki kanser hastalarında da gelişen tıp ve tedavi yöntemleriyle daha olumlu sonuçlar alınması mümkün olmaktadır.
Tiroid kanseri tedavisinde cerrahi, radyoaktif iyot tedavisi kombine bir şekilde kullanıldığı için kanser hücrelerinin yok edilmesine ve hastanın sağlıklı bir şekilde iyileşmesine yardımcı olur. Hastanın genel sağlık durumu ve tedaviye vereceği yanıt da başarı oranını etkilemektedir. Her hasta farklı şekilde iyileşme süreci geçirir.
Tiroid Kanseri Tedavisi Nasıl Olur?
Tiroid kanseri tedavisi, hastanın kanser türüne, evresine, yaşına bağlı olarak değişebilir. Tedavide erken teşhis konulması ve uygun tedavi planının belirlenmesi önemlidir. Teşhis ilk konulduğunda, cerrahi olarak tedavi planlanır. Cerrahi yöntemde, kanserli nodülün olduğu yerdeki tiroid bezi alınır. Genellikle tiroid bezinin tamamının veya çoğunun alınması tercih edilir. Ameliyat sonrasında da farklı yöntemler denenerek tedavi tamamlanır. Hasta düzenli olarak kontrol edilir.
Cerrahi girişim sonrasında bazı hastalara radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilir. Bu tedavide bir odada kanserin yayılma oranına göre belirli dozda radyoaktif iyota hasta maruz bırakılır. Hastada var olabilecek başka kanser hücrelerinin de yok olması hedeflenir. Bazen de bu tedavilere yanıt vermeyen hastalar için radyoterapi uygulanabilir.
Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri
Tiroid kanseri tedavi yöntemleri; cerrahi, radyoaktif iyot tedavisi, radyoterapi, hormon tedavisi olarak sayılabilir. Aşağıda tedavi yöntemlerinden ayrıntılı bahsedilmiştir.
Tiroid cerrahisi: Tiroid bezinin tamamının veya bir kısmının cerrahi yöntemlerle çıkarılması işlemidir. Teşhis konulduktan sonra cerrahi tedavi planlanmaya başlanır.
Radyoaktif iyot tedavisi: Cerrahi operasyondan sonra tiroid dokusunda kalan kanserli hücrelerin tedavisi için kullanılır. İyot eksikliği olan tiroid hücrelerini hedef alan bu yöntem, tekrarlayan tiroid kanseri tedavisinde kullanılır.
Radyoterapi: Kanser hücrelerinin yüksek enerjili ışınlar aracılığıyla yani radyoterapi ile yok edilmesi amaçlanır. Cerrahi tedaviye ek olarak uygulanabilir, radyoaktif iyot tedavisi sonrasında da iyileşme sürecine yardımcı olabilir.
Hormon tedavisi: Bazı tiroid kanseri hastalarında tiroid bezi tamamen çıkarılırsa vücut, bu tiroid hormonunu üretemez hale gelir. Bu nedenle, hayat boyunca ek olarak hormon takviyesi almak gerekebilir. Hormon seviyelerinin düzenli şekilde işlemesi için bu önemlidir.
Tiroid Kanseri Ameliyatı
Tiroid kanseri tedavisinde en etkili ve yaygın yöntem tiroid kanseri ameliyatıdır. Boyun bölgesinden tiroid bezinin olduğu alana girilerek ameliyat gerçekleştirilmektedir. Tiroid bezindeki nodüllere bu sırada işlem uygulanır. Tiroid kanserinin tipine göre ameliyat sırasında farklı işlem uygulanmaktadır.
Tiroid Kanseri Ameliyatı Sonrası
Tiroid kanseri ameliyatı sonrasında kanama ve ses kısıklığı görülebilir. Ameliyat sırasında yapılan işlemlerden dolayı kesilen bölgede ağrı, anestezinin etkisiyle yorgunluk hissedilebilir. Ameliyat sonrasında tiroid kanserinin tipine göre radyoaktif iyot tedavisine devam edilir. Medüller tip tiroid kanseri için radyoaktif iyot tedavisi uygulanmaz.
Tiroid bezi kanseri tehlikeli midir?
Tiroid bezi kanseri erken tanı ve gelişmiş tedavi yöntemleri ile hayati risk ihtimali çok aza indirilmiştir.