Tiroid Kanseri

Tiroid bezini etkileyen nadir bir kanser türüdür. Tüm kanserlerin %1’ini oluşturmaktadır. Başlangıçta bir şikayete sebep olmasa da zamanla boyunda şişlik ve ağrıya neden olabilir. Ülkemiz endemik tiroid ülkesi olduğu için tiroid dokusunda sıklıkla nodül gelişir ve tiroid kanserleri de sıklıkla tiroid nodülleriyle beraber görülür.

Bu nedenle tiroid nodüllerinin ultrasonografi ile doğru değerlendirilmeleri kanser tanısı açısından çok önemlidir. Ayrıca sintigrafi ile değerlendirilme yapıldığında hormon üreten noduller sıcak, üretmeyenler ise soğuk olarak adlandırılır ve soğuk nodül kanser açısından daha yüksek risklidir.

Tiroid kanseri her yaşta görülebilir ancak 40 yaş altında ve kadınlarda daha fazla ortaya çıkar. Radyasyona maruziyet, iyotun vücuda normalden az ya da fazla alınması, genetik mutasyonlar ve tiroid dokularının iltihapları tiroid kanserine yol açabilir. Tiroid kanserinin üç ana tipi bulunur. En sık görülen tipi papiller tiroid kanseridir. Bu tip agresif seyirli değildir.

Tiroid kanserlerinden korunabilmek için sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Sağlıklı beslenilmeli ve düzenli egzersiz yapılmalıdır.

Tiroid kanserinde iyi ve yeterli bir cerrahi yapılıp gerektiğinde de radyoaktif(atom) tedavi uygulanarak tedavide yüksek başarı sağlanabilir.

 

 

Tiroid Kanseri Risk Faktörleri

Tiroid kanseri gelişimine zemin hazırlayan birçok faktör bulunur. Bunların birkaçı değiştirilebilir olsa da çoğunluğuna karşı önlem alınamaz.

 

 

İyotun beslenme ile yetersiz alınması guatr gelişimine yol açarak özellikle folliküler tiroid kanseri gelişimi riskini arttrırır. Baş ve boyun bölgesine radyasyon maruziyeti bir diğer önemli faktördür.

Yaş, cinsiyet tiroid kanseri için de önemli faktörlerdir. Tiroid kanseri kadınlarda daha sık görülür ancak tiroid bezinde nodül olan erkeklerde tiroid kanseri gelişme riski kadınlara göre daha yüksektir. İleri yaş tiroid kanseri riski arttıran bir diğer özelliktir. Ancak tiroid bezinde nodül olan çocuklarda da tiroid kanseri gelişme riski yetişlinlerden daha yüksektir.

Tiroid kanseri gelişiminde genetik faktörler en öenmli başlıklardan biridir. Multipl endokrin neoplazi (MEN) sendromu, familyal adenomatöz polipozis (FAP), gardner sendromu ve cowden sendromunda tiroid kanseri gelişme riski artmıştır.

Tiroid Kanseri Türleri

Tiroid kanseri türü tümörün patolojik incelemesi sonucunda içerdiği hüclere göre belirlenir. Tedavi planında ve hastalığın seyrinde en önemli parametredir.

Papiller Tiroid Kanseri

Tiroid kanserinin iyot ile beslenmenin yeterli olduğu bölgelerde %80 ile en yaygın türüdür. Papiller tiroid kanseri, tiroid hormonlarını üreten ve depolayan foliküler hücrelerden kaynaklanır. En sık 30 ile 50 yaşları arasında görülür. Ayrıca çocuklarda da en sık görülen tiroid kanseri türüdür. Kadınlarda erkeklerden 2 kat daha sıktır. Uzun yıllar belirti vermeyebilir. Boyun bölgesinde lenf bezi büyümesine yol açabilir. Başka bir sebeple yapılan tiroid ameliyatı sonrası tesadüfen tanı konulabilir.

Foliküler Tiroid Kanseri

Sıklıklar iyot ile beslenmenin yetersiz olduğu bölgelerde görülür. Tiroid kanserinin %10’luk bir kısmından sorumludur. Genellikle 40-60 yaşları arasında görülür. Kadınlarda daha sıktır. Tanısı tümörün yapısı sebebiyle en zor konulan tiroid kanseri türüdür. Ayrıca hurthle hücre kanseri olarak adlandırılan folliküler tiroid kanserinin nadir ve daha kötü seyirli bir alt türü mevcuttur.

Medüller Tiroid Kanseri

Medüller tiroid kanseri, kalsitonin hormonunu üreten parafoliküler/C hücreleri olarak adlandırılan tiroid hücrelerinden köken alır. Medüller tiroid kanserinin %25’i FMTK, MEN2A ve MEN2B gibi genetik sendromlarda 20 yaş altında ortaya çıkar. Çoğunluğu ise 40 yaş üstünde görülür. Genellikle boyunda lenf bezi büyümesine sebep olur. Kandaki yükselen kalsitonin seviyeleri medüller tiroid kanserinin erken evrede tanı konulmasını sağlayabilir.

Anaplastik Tiroid Kanseri

Anaplastik tiroid kanseri genellikle 70-80 yaş aralığında, boyunda hızla büyüyen kitle ve ağrı şikayetiyle tanı alır. Kadınlarda daha sıktır. Tedavisi yüz güldürücü değildir.

Tiroid lenfoması, tiroid sarkomu gibi nadir tiroid kanseri türleri de mevcuttur.

Tiroid Kanseri Evrelemesi

Tiroid kanserinde hastaya uygun tedavi planının belirlenmesi ve hastalığın gidişatını öngörebilmek için evreleme çok önemlidir. Evreleme hastanın ameliyat öncesi fizik muayene ve görüntülümesinin yapılıp ameliyat sonrası tümör ile lenf nodlarının incelenmesiyle yapılır. Tiroid kanserinde evreleme diğer kanser türlerinden farklı olarak hastanın yaşı ve alt türüne de bağlıdır.

TNM Evrelemesi:

Papiller ve Foliküler Tiroid Kanseri Evrelemesi

45 yaş altı

Evre I: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve tiroidde ya da yakındaki dokularda ve lenf bezlerinde bulunabilir veya bulunmayabilir. Ancak uzak bölgelerde yayılım görülmez.

Evre II: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve kanser tiroidden uzak bölgelere (akciğer veya kemik) yayılım gösterir. Lenf bezlerine yayılabilir veya yayılmayabilir.

45 yaş ve üzeri

Evre I: Tümör 2 cm veya daha küçüktür ve tiroid dışına ilerlememiştir.

Evre II: Tümör 2 ile 4 cm arasındadır ve tiroid dışına ilerlememiştir.

Evre IIIa: Tümör 4 cm’den büyüktür ve sadece tiroiddedir. Ya da tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve kanser hemen tiroidin dışındaki dokulara yayılmıştır, ancak lenf bezlerinde görülmez.

IIIb: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve kanser hemen tiroid dışındaki dokulara yayılabilir. Ayrıca soluk borusu veya gırtlak yakınındaki lenf bezlerine ilerler.

Evre IVa: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve tiroid bezinin ötesinde ve boynun yakın dokularında gelişir. Yakın lenf bezlerine yayılım gösterebilir ya da yayılım göstermeyebilir. Ya da tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve az da olsa tiroid dışına ilerlemiştir. Boyundaki bazı lenf bezlerine, göğsün üst kısmındaki ya da boğazın arka tarafındaki lenf bezlerine yayılmıştır.

IVb: Kanser omurganın ön tarafındaki dokularda ya da akciğerlerin arasındaki alanda bulunan damarlarda gelişir. Yakın lenf bezlerine yayılabilir veya yayılmayabilir.

IVc: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve vücudun uzak bölgelerine (akciğer ve kemik) yayılım gösterir, lenf bezlerine ilerleyebilir ya da ilerlemeyebilir.

Meduller Tiroid Kanseri Evrelemesi

Evre I: Tümör 2 cm veya daha küçüktür ve tiroidin dışına ilerlememiştir.

Evre II: Tümör 2 cm’den büyüktür ve tiroid dışına ilerlememiştir. Ya da tümör herhangi bir büyüklüktedir ve hemen tiroid dışındaki dokulara ilerler, ancak lenf bezlerinde yayılım göstermez.

Evre III: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve soluk borusu ve gırtlak yakınındaki lenf bezlerine yayılım gösterir. Ayrıca tiroidin hemen dışındaki dokulara ilerleyebilir veya ilerlemeyebilir.

Evre IVa: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve tiroidin ötesinde ve boyundaki yakın dokularda gelişir. Ya da tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve az da olsa tiroid dışına ilerlemiştir. Boyundaki lenf bezlerine veya göğsün üst kısmındaki ya da boğazın arka tarafındaki lenf bezlerine yayılım gösterir.

IVb: Kanser omurganın ön tarafındaki dokularda veya akciğerlerin arasındaki alanda bulunan damarlarda gelişir. Yakın lenf bezlerine yayılabilir veya yayılmayabilir.

IVc: Tümör herhangi bir büyüklükte olabilir ve vücudun uzak bölgelerine (akciğerler ve kemikler) yayılım gösterir, lenf bezlerine ilerleyebilir veya ilerlemeyebilir.

Anaplastik Tiroid Kanserinde Evreleme

Anaplastik tiroid kanseri hızlı ilerlemesi ve teşhis edildiğinde genellikle boyun bölgesinde yayılmış olması sebebiyle minimum evre IV kabul edilir.

Evre IVa: Tümör tiroiddedir. Lenf bezlerine yayılabilir ya da yayılmayabilir.

IVb: Tümör tiroidin hemen dışındaki dokulara ilerlemiştir. Lenf bezlerine yayılabilir veya yayılmayabilir.

IVc: Kanser vücudun diğer bölgelerine (akciğer ve kemik) ilerler. Lenf bezlerine yayılabilir veya yayılmayabilir.